Badania dotyczące zanieczyszczeń plastikami środowisk morskich swoimi początkami sięgają już lat 70 ubiegłego wieku. Prowadzone od tego czasu obserwacje pokazują, że odpady polimerowe pochodzenia antropogenicznego można znaleźć we wszystkich rodzajach środowisk wodnych, jak również z nimi sąsiadujących, czyli m.in. plażach, powierzchniowych warstwach wód oceanów, głębokomorskich osadach, słodkowodnych jeziorach i ich dopływach (Eriksen i in., 2013; Eerkes-Medrano i in., 2015).
Mikroplastikami określane są cząstki plastików o wielkości poniżej kilku milimetrów. Za ich główne źródła pochodzenia w środowisku wodnym uznaje się obecnie kosmetyki, produkty użytku osobistego, drobiny powstające w wyniku ścierania elementów w procesach produkcyjnych czy z pranej odzieży, jak również erodujących farb syntetycznych (Eriksen i in., 2013). Niedawne badania Eriksena i in. (2013) przeprowadzone na obszarze Wielkich Jezior Północnoamerykańskich wykazały w próbkach z ich wód powierzchniowych mikrodrobinki, których większość była porównywalna z tymi wyizolowanymi z kosmetyków. Składały się one w 58% z mikroplastików o wielkości poniżej 1 mm. Oprócz warstwy epilimnionu (wody powierzchniowe) zostały one również opisane w próbkach z osadów dennych (bentosu) litoralu tych jezior (Corcoran i in., 2015).
Mikroplastiki zawarte w bentosie stwarzają według naukowców główne zagrożenie w środowisku, ponieważ organizmy, które żywią się florą i fauną bentosową mogą potencjalnie połykać również występujące w tej warstwie drobiny syntetyków. Dieta wielu gatunków ryb żyjących w litoralu i profundalu jezior ze stref umiarkowanych składa się głównie z organizmów bentosowych, przy czym większość jeziorowych gatunków jest ściśle związanych z siedliskami bentonicznymi, a zanieczyszczenia mikroplastikami z osadów mogą bezpośrednio wpływać na zdrowie i stan ekosystemu na wielu poziomach troficznych jeziora. Są one w stanie przechodzić do dalszych sieci pokarmowych poprzez organizmy lądowe, w tym także człowieka, które czerpią energię, zjadając organizmy wodne.
Jednakże w wielu krajach, np. w Kanadzie, plastiki nie są uznawane za odpady niebezpieczne dla przyrody, a przecież wiele produktów złożonych z poliwęglanów, np. płyty CD-ROM, poliuretanów w piankach używanych powszechnie w przemyśle meblarskim jest wytwarzanych z wysoce toksycznych składników (Lithner i in., 2009). Dodatkowo, aby wzbogacić i poszerzyć możliwości wykorzystania polimerów dodawane są do nich plastyfikatory, np. bisfenol-a, które wykazują destruktywny wpływ na system hormonalny bezkręgowców, ryb i płazów (Oehlmann i in., 2009).
Chociaż dowody na to, że mikroplastiki przekazują do organizmów groźne substancje, są jeszcze niedostateczne, różne badania wskazują na powiązania między przyjmowanym plastikiem i osłabianiem funkcji fizjologicznych, a gdy weźmiemy pod uwagę powszechność tych substancji w naszym otoczeniu, zdecydowanie możemy mieć powód do zmartwień.
Zawartość przewodu pokarmowego w martwego ptaka (fulmara)
AUTOR: CERVA
Bibliografia:
Corcoran, P.L., Norris, T., Ceccanese, T., Walzak, M.J., Helm, P.A., Marvin, C.H., 2015. Hidden plastics of Lake Ontario, Canada and their potential preservation in the sediment record. Environmental Pollution. 204, 17–25.
Eerkes-Medrano, D., Thompson, R.C., Aldridge, D.C., 2015. Microplastics in freshwater systems: a review of the emerging threats, identification of knowledge gaps and prioritisation of research needs. Water Research. 75, 63–82.
Eriksen, M., Mason, S., Wilson, S., Box, C., Zellers, A., Edwards, W., Farley, H., Amato, S., 2013. Microplastic pollution in the surface waters of the Laurentian Great Lakes. Marine Pollution Bulletin. 77 (1–2), 177–182.Lithner, D., Damberg, J., Dave, G., Larsson, K., 2009. Leachates from plastic consumer products–screening for toxicity with Daphnia magna. Chemosphere 74 (9), 1195–1200.
Oehlmann, J., Schulte-Oehlmann, U., Kloas, W., Jagnytsch, O., Lutz, I., Kusk, K.O., Wollenberger, L., Santos, E.M., Paull, G.C., Van Look, K.J.W., Tyler, C.R., 2009. A critical analysis of the biological impacts of plasticizers on wildlife. Philosophical Transactions Of The Royal Society London B Biological Sciences, 364 (1526), 2047–2062.
